Dit artikel is met toestemming van Sigrid van Dort integraal overgenomen
Zijdehoenders zijn raar, hun immuunsysteem verschilt van dat van normale kippen vanwege veel zwart pigment (inderdaad eumelanine). Vóór de leeftijd van 10 weken, zijn Silkies meer vatbaar om ziek te worden door immuundeficiënties vanwege een minder actief immuunsysteem veroorzaakt door de hyperpigmentatie die zich doorheen de weefsels verspreidt, inclusief immuunorganen zoals de bursa van fabricius en de milt. Dit geeft minder immuunrespons door B-lymfocyten (daarom lagere titer na immunisatie) later, maar een ander mechanisme verhoogt het adaptieve immuunsysteem, enkel met tijdvertraging, d.w.z. na 10 weken.
Daarom zijn Zijdehoenders in het algemeen niet zwakker, echter in een ander tijdskader vergeleken met normale kippen, maar dit gebrek aan B-lymfocyten wordt gecompenseerd door een hogere hoeveelheid andere aangeboren defensines (zoek op in wiki ‘defensins’) inclusief mestcellen en monocyten, die zich in de buurt van alle bloedvaten ophouden, om te hulp te schieten wanneer dat nodig is. Wanneer een verwonding is, cumuleert de pigmentatie in de buurt van die plek. De enorme hoeveelheid pigment in Zijdehoenders wordt beschouwd als onderdeel van het immuunsysteem.
Later, na de cruciale eerste 10 weken, degenereren de bursa van fabricius (bekend om de aangeboren immuniteit) en de thymus veel langzamer vergeleken met normale kippen, ten gevolge van dezelfde hyperpigmentatie. Het Zijdehoen profiteert daarom van een langere periode van bescherming. Als gevolg van de hyperpigmentatie gaat de apoptose (geprogrammeerde celdood) van deze organen veel langzamer.
Daarnaast is er op de leeftijd van 24 weken meer expressie in de milt van een andere groep immuuncellen die de meer adaptieve immuniteit geven, deze immuuncellen zijn in veel lagere hoeveelheden aanwezig in normale kippen. Wanneer de bursa van fabricius op de leeftijd van 23 weken eindelijk degenereert, worden er tegelijkertijd speciale lymfeknopen in de darmen en milt gedetecteerd, wat bijdraagt aan de adaptieve immuniteit.
Behalve in de huid wordt zwart pigment ook rond de bloedvaten en zelfs in de hersenen, longen, testis en eierstokken gevonden.
Eerst zou je kunnen denken, dat in zo’n doordrenkte-in-zwarte kip de keratinocyten (verenpulpproductievoorzieningen in de huid) ook zwart zijn, vandaar ook de pulp, maar zoals we weten, er bestaan witbevederde Zijdehoenders, dus de keratinevormende cellen zelf zijn niet uitgesloten van de hyperpigmentatie, maar de verenpulp die daarin gemaakt wordt is dat wel.
Hoe reist al het zwarte pigment door de kip? Het Zijdehoen heeft een speciale snelweg om alle pigment van de pigmentcellen (melanocyten) overal te verspreiden en deze snelweg is een netwerk van cellen die hun tentakels verspreiden (beeld je de dendrieten van de zenuwcellen in) overal doorheen de vogel (snelweg = filopodia). De filopodia worden ook gebruikt voor de communicatie tussen de pigmentcellen (melanocyten) en andere cellen in het lichaam, voor pigmentafgifte wanneer dat nodig wordt geacht en om de inwendige organen te vullen met pigment.
De pigmentproductie blijft versnellen tijdens de groei van het Zijdehoen (zoals we kunnen zien dat het vaak tot 6 weken duurt voordat de volledige melanisatie van de tenen is voltooid, maar dat is natuurlijk een lekenobservatie). Het is bewezen dat de melanisatie bij Zijdehoenders een grote rol speelt in het immuunsysteem zoals eerder gesteld, dus hoe ouder hoe meer adaptieve immuniteit.
Verder is het speciale aan het Zijdehoen dat de hyperpigmentatie invloed heeft op de vruchtbaarheid. Het is bekend dat Zijdehoenders minder eieren leggen, vergeleken met een Leghorn bijvoorbeeld. Dit komt door een opeenhoping van pigment in de eifollikels (secundair), meer specifiek ook in het corpus luteum. Melanocyten in Zijdehoen zijn ook betrokken bij de regulering van de secretie van geslachtshormonen en daarom wordt aangenomen dat ze de vorming van ovariale follikels vertragen en daarom leggen Silkies niet zoveel eieren als Leghorns tijdens de legpiek.